Deel dit artikel met je maatjes

Afvallen bij morbide obesitas 

Is jouw BMI te hoog? Dan kan het zijn dat je morbide obesitas hebt. Wanneer dat zo is en wat dat voor jou betekent, hebben wij voor je uitgezocht.

We behandelen de antwoorden op jouw vragen door de volgende onderwerpen aan bod te laten komen:

1. Wat is morbide obesitas?
2. Wat zijn de oorzaken van morbide obesitas?
3. Wat zijn de gevaren van morbide obesitas?
4. Hoe kun je afvallen zonder medische ingreep?

Wat is morbide obesitas?

Morbide obesitas is een ernstige vorm van obesitas. Om uit te leggen wat het precies is, moet je eerst weten wat een BMI is, voluit: de Body Mass Index.

De BMI is een formule waarbij de verhouding van je lengte en gewicht als maatstaf wordt gebruikt of je een (on)gezond gewicht hebt.

Je deelt je gewicht in kilo’s door je lengte in meters in het kwadraat. Hieronder leggen we je uit hoe je dit moet doen. 

Bereken jouw BMI

Pak een rekenmachine en zet je eigen lengte en gewicht op de juiste plek van dit voorbeeld: 65 kilo / (1,70 × 1,70 meter ) = 22,5. (6)

Je BMI is ook afhankelijk van je leeftijd. Bij kinderen is ook het geslacht van belang. Bij volwassenen tussen de 19 en 69 jaar heb je tussen de 18,5 en 25 een gezond gewicht. Bij hele kleine kinderen wordt de BMI nog niet als maatstaf gebruikt.

Bij volwassenen boven de 70 jaar, is een gezond gewicht tussen de 22 en 28 [6]. Dit komt, doordat je als je ouder wordt meestal meer vetweefsel hebt en minder spiermassa. Ook bewegen veel ouderen minder. Hierdoor kom je sneller aan in gewicht. Bovendien zorgt een iets zwaarder gewicht bij ouderen voor minder gezondheidsnadelen.

Bij een BMI boven de 25 of 28 voor 70-plussers, is er sprake van overgewicht. Kom je boven de 30 uit? Dan heb je ernstig overgewicht, ook wel obesitas genoemd.

Komt het BMI boven de 35 uit? Dan is er sprake van ernstige obesitas. Bij een BMI van de boven de 40 is er sprake van morbide obesitas. Morbide betekent in het Frans ziekelijk. Hiermee wordt bedoeld dat je met morbide obesitas een veel grotere kans hebt op diverse ziektes, zoals diabetes type II en hart- en vaatziekten. Boven een BMI van de 50 is er sprake van ernstige morbide obesitas [5].

Samenvatting

Bij een BMI van boven de 40 is er sprake van morbide obesitas. Het BMI is een maatstaf voor een (on)gezond gewicht, waarbij de verhouding van de lengte en het gewicht wordt gebruikt.

Obesitas en toch heel gespierd?

Het kan zijn dat je heel erg gespierd bent en met de berekening van je BMI toch obesitas hebt. Dit komt doordat je BMI wordt berekend op basis van je gewicht, ongeacht of dit gewicht uit vet- of spiermassa bestaat. Bij deze formule wordt uitgegaan van een hoeveelheid spiermassa bij een gemiddeld postuur van een gezond persoon.

Wil je zeker weten of je obesitas hebt? Dan kan je je vetpercentage meten met bijvoorbeeld een huidplooimeting. Dit kan je bij een huisarts of diëtist doen [3].

Samenvatting

Als je erg gespierd bent kan je volgens het BMI overgewicht hebben. Dit komt, doordat bij de BMI uit wordt gegaan van het gewicht aan spiermassa bij een gemiddeld gezond postuur.

---

Wanneer klopt de BMI nog meer niet?

Er zijn nog een aantal situaties waarbij de BMI geen goede maatstaf is om te berekenen of er sprake is van een gezond of ongezond gewicht. Hieronder lees je een paar van deze situaties.

Mensen met een Aziatische of Hindoestaanse afkomst
Bij deze mensen is er sneller sprake van overgewicht. Hun lichaam is namelijk anders gebouwd dan het lichaam van mensen met een Europese achtergrond.

Mensen die vocht vasthouden
Als je vocht vasthoudt weeg je op de weegschaal meer. Dit is echter geen vet, waardoor de weegschaal niet een afspiegeling is van je echte gewicht.

Mensen die bepaalde lichaamsdelen missen
Als je bijvoorbeeld een arm of been mist kan er sneller daadwerkelijk sprake zijn van overgewicht, dan wanneer het BMI dit aangeeft.. Als er een lichaamsdeel mist scheelt dit namelijk een paar kg. Ook kan het BMI juist aangeven dat er sprake is van ondergewicht als dit niet het geval is.

Als iemand bijvoorbeeld een prothese heeft
Dit zorgt voor een aantal extra kilo’s op de weegschaal. Vaak is bekend hoeveel de prothese weegt, waardoor dit makkelijk in de formule van het gewicht kan worden afgetrokken.

Samenvatting
BMI is niet altijd een goede maatstaf voor een (on)gezond gewicht. Dit is bijvoorbeeld het geval als je een Aziatische of Hindoestaanse afkomst hebt, een prothese hebt of een lichaamsdeel mist.

Wat zijn de oorzaken van morbide obesitas? 

Morbide obesitas kent vele oorzaken. Het kan genetisch bepaald zijn, onwetendheid over gezonde voeding, een medische reden kennen of een van de vele andere redenen.

Stap één is de oorzaak voor jezelf ontdekken, daarom hebben wij een paar situaties onder elkaar gezet.

Voeding en beweging uit balans

In de meeste gevallen is het probleem dat de hoeveelheid eten en bewegen niet in balans zijn. Er worden teveel calorieën gegeten ten opzichte van de hoeveelheid beweging [7]. Er spelen ook andere factoren een rol, maar dit is de grootste oorzaak. In zeldzame gevallen wordt overgewicht veroorzaakt door een ziekte.

Vaker zijn er ook medische factoren die een rol spelen, maar zorgen deze indirect voor overgewicht. Zo krijg je bijvoorbeeld door bepaalde medicatie méér trek, waardoor het lastiger is om je voeding en beweging in balans te krijgen.

Vroeger hadden mensen langere tijd geen eten. Ons lichaam is daarom erg goed in het opslaan van vet. Dit proces gaat het verhongeren tegen. Je hebt dan een vetreserveopslag die kan worden aangesproken tijdens tijden dat er geen eten is.

Als je teveel eet- dat is sneller dan je denkt- dan slaat je lichaam dit als vet op. Dit vet verbrand je pas als je de energie uit je spieren op hebt. Helaas moet je hier veel energie voor gebruiken. Een andere manier is om minder te eten, zodat het lichaam sneller energie uit de vetopslag moet halen.

Verderop in dit artikel vind je tips om je voeding en beweging in balans te krijgen. Deze tips kunnen je helpen voorkomen dat je een medische ingreep moet ondergaan bij morbide obesitas. Zelfs als je wél een medische ingreep ondergaat moet je ook een aantal kilo’s afvallen voor je operatie.

Samenvatting
Bijna altijd is de reden van overgewicht dat je meer eet en drinkt dan je verbruikt. Vroeger was het erg nuttig dat het te veel aan energie werd opgeslagen als vet. Nu is dit niet meer nodig, omdat we overal en altijd kunnen eten. Helaas is ons lichaam hier nog niet op aangepast.

Energiehuishouding 

Hierboven hadden we het over de balans tussen je voeding en beweging. Verbruik je meer energie dan je binnenkrijgt, dan val je af.

Je energiehuishouding wordt hierbij verstoord en kan zich mogelijk. Er ontstaat dus een nieuwe energiebalans. Dit is nog niet wetenschappelijk bewezen, maar er zijn aanwijzingen dat dit gebeurd. Zo is er een onderzoek onder vrouwen met obesitas die veel meer gingen sporten. In dit onderzoek bleek dat hun ruststofwisseling lager werd. Dit is de energiehuishouding als je niet sport. Door deze lager te maken probeert het lichaam energie te sparen. Het lichaam gaat simpelweg efficiënter om met de energie.

Zodra je energiebalans weer hersteld is, stop je met afvallen. Ga je elke keer weer voor een nieuw dieet, dan is de kans op het jojo-effect groot. Dit komt door verschillende factoren. Zo zijn de meeste diëten niet gericht op de lange termijn.

Je leert geen voedingspatroon aan dat je langere tijd kunt volhouden. Hierdoor is de kans groot dat je na een korte termijn dieet terugvalt naar je oude voedingspatroon. Als je hetzelfde weer gaat eten, kom je weer aan. Daarnaast kan mogelijk je lichaam ook zich aanpassen als je constant dieet. Je hormonen kunnen uit de war raken. Hier moet wel verder onderzoek naar worden uitgevoerd om harde conclusies te trekken. Het klinkt echter logisch in onze oren, dat het niet goed is om steeds weinig te eten en dan weer veel.

Als je dus niets verandert aan je leefstijl op de lange termijn, val je ook moeilijk af. Je energiebalans heeft dus invloed op het behoud van obesitas [7].

Samenvatting
Voor een gezond gewicht is het nodig dat je energiebalans goed is. Je moet evenveel energie binnenkrijgen (via voeding en drinken) als je verbruikt (via bewegen).

Genetische afwijking

Het komt soms voor – bij 3 tot 5% van de mensen met obesitas –  dat iemand een genafwijking heeft waardoor obesitas ontstaat. Een genafwijking kan bijvoorbeeld zijn dat er te weinig leptine wordt aangemaakt. Dit is een verzadigingshormoon. Hierdoor blijft iemand continue honger houden.

Daarnaast zijn er ook verschillende syndromen die obesitas kunnen veroorzaken. Deze syndromen zijn echter erg zeldzaam [7].

Wat zijn de gevaren van morbide obesitas?

Morbide obesitas heeft grote gevolgen voor je gezondheid. Gelukkig nemen die gevaren direct af als je afvalt. Hieronder staan een aantal gevaren uitgewerkt.

De voorbeelden bestaan uit twee categorieën: lichamelijke en psychische klachten.

Psychische klachten:

Door morbide obesitas kun je last krijgen van depressies, angststoornissen, lusteloosheid, vermoeidheid, weinig zelfvertrouwen en een laag zelfbeeld. Het kan je leven dus flink beïnvloeden.

Lichamelijke klachten:

Door je omvang bij morbide obesitas, kan je niet meer prettig bewegen. Je krijgt last van je spieren, gewrichten, een opgerekte schurende huid en kortademigheid. Dat is nog niet alles, je kunt er namelijk ook ziek van worden.

Bij morbide obesitas is er een grotere kans op het krijgen van kanker, hart- en vaatzieken, artrose en een hoge bloeddruk. Daarnaast kunnen er klachten ontstaan aan de ogen, nieren en je zenuwen [8].

Samenvatting
Morbide obesitas zorgt voor vele gezondheidsnadelen. Zo heb je een grotere kans op het krijgen van hart- en vaatziekten en kanker. Ook zijn er nadelen voor je mentale gezondheid, zoals een grotere kans op het krijgen van een depressie en een negatief zelfbeeld.

Hoe val je af zonder medische ingreep bij morbide obesitas? 

Wij vinden dat je altijd eerst zelf moet proberen om af te vallen, voor je aan een medische ingreep denkt.

Wanneer je je gewoontes niet veranderd zijn ingrepen, zoals een maagverkleining, zinloos. Je lijf kan opnieuw gaan uitdijen als je weer op dezelfde voet verder leeft.

Hoe val je af op eigen kracht?

Om zelf af te vallen, heb je een succesbeleving nodig. Denk na over een succeservaring die je eerder hebt gehad. Als het dan eens tegenzit met het afvallen kun je jezelf herinneren dat je eerder succesvol bent geweest.

Meet jezelf ook regelmatig, maar niet te vaak. Een keer per week meten is voldoende. Dit kan je doen met de weegschaal. Houd er wel rekening mee dat de weegschaal niet alles zegt. Als je bijvoorbeeld spiermassa aankomt en vetmassa verliest kan je alsnog op de weegschaal hetzelfde wegen. Spiermassa weegt namelijk meer dan vetmassa.

Je kunt preciezer je progressie bijhouden door foto’s te maken, een vetpercentageweegschaal te gebruiken of jezelf te meten met een meetlint.

Door resultaat te zien blijf je gemotiveerd. Stel ook doelen die niet gerelateerd zijn aan getallen. Soms blijf je namelijk even op hetzelfde gewicht. Dit is ook hartstikke goed! Stel bijvoorbeeld doelen zoals dat je een paar keer per week wilt wandelen, twee keer per dag fruit wilt eten of een keer per week wilt hardlopen.

Te snél afvallen is ook niet goed. Je kunt dan een tekort krijgen van bepaalde voedingsstoffen. Met het juiste dieet kun je dat voorkomen.

Het beste dieet om gezond en toch snel af te vallen, bestaat uit weinig koolhydraten, veel eiwitten, gezonde vetten en heel veel groenten. 

Kom in beweging, maar doe dit met mate. Begin bijvoorbeeld met korte wandelingen. Als je veel overgewicht hebt heb je meer kans op blessures. Er komt namelijk meer gewicht op je enkels. Bouw het bewegen daarom langzaam op. 30 minuten wandelen per dag op een goed tempo voor jou is al voldoende. 

Zorg voor een succesbeleving voor jezelf. Maak van elke verandering een nieuwe gewoonte. Later kun je eventueel ook gaan sporten. Dit hoeft niet. Wil je wel sporten? Kies dan vooral een sport die je leuk vindt. Zo houd je het vol en doe je het met plezier. Sporten kan je ook helpen meer wilskracht te krijgen om je nieuwe voedingspatroon vol te houden.

Samenvatting
Houd jezelf gemotiveerd door voor succesbelevingen te zorgen. Herinner jezelf aan andere successen die je hebt behaald. Meet ook regelmatig je progressie, zodat je weet waar je staat.

Conclusie

Om af te vallen met morbide obesitas is het belangrijk om een negatieve energiebalans te hebben, oftewel je krijgt minder energie (via voeding en drinken) binnen dan je verbruikt. Dit is hetzelfde als bij alle andere soorten overgewicht. Het grote verschil is dat het zwaarder is om meer kilo’s af te vallen.

Je zult hier langer mee bezig zijn, waardoor je langer veel wilskracht van jezelf moet vragen. Met morbide obesitas is het daarnaast belangrijk om op te passen dat je geen blessures krijgt. De kans hierop is groter, omdat het lichaam wordt belast met een hoger gewicht. Begin daarom liever met minder blessuregevoelige sporten, zoals wandelen, zwemmen of krachttraining (eventueel onder begeleiding van een trainer of sportfysiotherapeut).

Daarnaast zijn de gezondheidswinsten groter als je afvalt met morbide obesitas. Je kans op diverse ziektes is namelijk erg vergroot. Door naar een gezond gewicht toe te werken verlaag je de kans enorm.

We zeggen wel dat je het eerst zelf moet doen, maar dat hoef je niet alleen te doen. Er zijn genoeg community’s, waar je met anderen over je strijd tegen de kilo’s kunt praten. Steun is hartstikke belangrijk tijdens dit moeilijke gevecht.

Wij hopen van harte dat het je lukt om zelf af te vallen.

Wij zien een medische ingreep echt als laatste redmiddel.  Onze 3 Weken Afslank Challenge kan jou helpen, om op een gezonde manier, snel veel kilo’s kwijt te raken. Tijdens deze 3 weken sta je er niet alleen voor. Je kunt je ervaringen uitwisselen met de community in onze besloten en actieve Facebookgroep.

Bronvermelding

Deel dit artikel met je maatjes