Zinktekort: De symptomen, oorzaken en oplossing

Deel dit artikel met je maatjes

Waar hebben we zink voor nodig?

Zink is een essentiële voedingsstof. Dat betekent dat je lichaam het niet zelf kan aanmaken. Je krijgt zink dus binnen via je voeding. Je hebt zink nodig om nieuwe cellen aan te maken (in je eigen lichaam, maar ook als je zwanger bent voor je baby), om infecties af te weren (dus voor je immuunsysteem) en zink helpt om wonden te genezen [1].

Daarnaast heeft zink bij mannen invloed op de vruchtbaarheid en het libido en bij vrouwen op de menstruatiecyclus [2].

Hoewel zink één van de belangrijkste voedingsstoffen in ons lichaam is, is het lichaam niet heel goed in het opslaan ervan. Hoe ouder we worden, hoe slechter ons lichaam zink vasthoudt. Daarom moeten we op vrijwel dagelijkse basis zink binnenkrijgen.

We hebben er maar een heel klein beetje van nodig, maar tegelijkertijd komt het ook maar bij heel kleine hoeveelheden in ons voedsel voor. Daarom wordt het een micronutriënt genoemd.

Wat merk ik als ik een zinktekort heb?

Gelukkig komt een zinktekort in Nederland heel weinig voor. Als je toch niet voldoende zink binnenkrijgt, kun je dat aan de volgende klachten merken [3]:

•  Snel ziek worden of vaak last van verkoudheid, door een verminderde weerstand
• Vermoeidheid en verminderde concentratie
• Diarree
• Haarverlies
• Verminderde eetlust
• Huidproblemen
• Langzame genezing van wondjes
• Veranderingen in de nagels en huid
• Nachtblindheid
• Verlies van smaak en reuk, of een zoute smaak in de mond

Bovenstaand zijn vaak de eerste symptomen. Heb je voor langere tijd een zinktekort, dan zou je met ernstigere problemen te maken kunnen krijgen. Dat zijn bijvoorbeeld:

• Slechte weerstand: Heb je vaak infecties, verkoudheden en andere infectieziektes? Dan zou het goed kunnen zijn dat je zinktekort hebt.
• Slechte huid: een klein deel van het zink in ons lichaam wordt in de huid opgeslagen. Als je te weinig zink binnenkrijgt, kun je dat zien in de vorm van slechte wondgenezing, puistjes en eczeem.
• Langdurige vermoeidheid: vooral bij ouderen kan zinktekort voor moeheid zorgen, omdat zij minder goed zijn in het opslaan van zink in hun lichaam.
• Slaapstoornissen: zink reguleert het slaaphormoon melatonine. Een tekort aan zink kan dus een negatief effect hebben op je slaapkwaliteit en/of slaapduur.
• Neurologische problemen: dat zijn problemen met de hersenen. Zo kunnen ADHD, depressie, duizeligheid, geheugenverlies en slechte concentratie een gevolg zijn van zinktekort.
• Kanker: een tekort aan zink kan mogelijk verschillende kankersoorten bevorderen, waaronder diverse soorten kanker die met de spijsvertering te maken hebben, zoals darmkanker en alvleesklierkanker. Inname van voldoende zink zorgt ook voor een lagere kans op prostaat-, borst-, blaas- en huidkanker.     

Samenvatting
Een tekort aan zink kan voor verschillende klachten zorgen. Hierbij zijn de gevolgen op de korte termijn en lange termijn verschillend. Op de korte termijn kan je bijvoorbeeld meer vermoeid zijn en op de lange termijn kan het de kans op bepaalde ziektes vergroten.

Wat zijn risicofactoren voor een zinktekort?

Een tekort aan zink komt in Nederland heel weinig voor. Toch hebben sommige mensen er last van. De volgende factoren dragen bij aan een grotere kans op zinktekort.

Slechte opname van zink

Sommige mensen hebben genen die ervoor zorgen dat het lichaam zink slecht opneemt. Als je deze genen hebt, dan kun je dat merken aan onder meer een groeiachterstand, diarree, huiduitslag (rond de schaamstreek en mond), haaruitval, schimmelinfecties en bacteriële infecties [4].

Ook mensen met chronische aandoeningen zoals de ziekte van Crohn kunnen zink moeilijker opnemen dan anderen.

Tot slot krijgen vegetariërs en veganisten vaak ietsje minder zink binnen dan mensen die vlees en andere dierlijke producten eten. Als je voldoende bonen, peulvruchten en noten eet, zul je niet zo snel een tekort krijgen.

Verlies van zink door levensstijl

Als je enorm veel sport, veel alcohol drinkt en vaak diarree hebt, zou het kunnen dat je zink uit je lichaam verliest.

Hoog verbruik van zink door het lichaam

Je kunt ook een zinktekort krijgen als je lichaam op hogere snelheid zink verbruikt dan normaal. Dit kan als je veel sport, in verwachting bent of in de groei bent (bij kinderen).

Samenvatting
Je hebt een grotere kans op zink tekort als je lichaam meer zink gebruikt (door bijvoorbeeld sport), je veel zink verliest of zink minder goed kan opnemen.

Hoe voorkom ik een zinktekort?

Vanzelfsprekend voorkom je een zinktekort door zinkrijke voeding te eten. Zink komt maar weinig voor in voeding. Over het algemeen kun je er vanuit gaan dat voedsel dat rijk is aan eiwitten, ook rijk is aan zink. De volgende voedingsmiddelen zijn goede bronnen van zink [5]:

• Bonen en peulvruchten, zoals kikkererwten
• Vlees, zoals varken, lam, kalkoen en kip
• Vis en schaaldieren, zoals kreeft, mosselen en zalm
• Noten, pinda’s en pindakaas
• Volkoren granen en bruine rijst (zilvervliesrijst)
• Pompoenpitten en zonnebloempitten
• Paddenstoelen
• Yoghurt of kefir
• Spinazie
• Oesters

Daarnaast kun je er ook voor kiezen zinksupplementen te nemen als je een tekort aan zink hebt. Doe dit altijd in overleg met een diëtist of (huis)arts. Zincatest is zo’n supplement. Zincatest heeft nog een ander bijkomend voordeel. Naast het feit dat het je zinkgehalte opkrikt, kun je Zincatest gebruiken om te testen of je zinkgehalte alweer op peil is.

Volg je onze 3 Weken Afslank Challenge – waarmee we duizenden vrouwen helpen hun ideale figuur te creëren – dan is de kans op een zinktekort klein, mits je lichaam zink goed opneemt.

Samenvatting
Je verkleint de kans op een tekort aan zink door gevarieerd te eten. Vooral in eiwitrijke producten zit veel zink, zoals vlees, yoghurt en noten.

Zinktekort vaststellen

Zoals gezegd, kun je aan de hand van Zincatest een zinktekort opsporen. Dat doe je door 5ml Zincatest in 60ml water te roeren. Spoel het mengsel rond in je mond. Slik het door en merk op wat je proeft:

–   Proef je water, dan heb je nog steeds zinktekort

–   Proef je een zoete, mineraalachtige, droge of harige smaak, dan heb je nog een matig zinktekort

–   Proef je een duidelijke smaak die steeds sterker wordt, dan heb je nauwelijks zinktekort

–   Proef je direct een smerige, sterke smaak, dan heb je geen zinktekort.

Let op: deze test is niet 100% betrouwbaar. Wil je echt goed weten of je een zinktekort hebt? Laat dan je bloedtesten bij je huisarts.

Om in de gaten te houden of je eetpatroon de goede kant op gaat om een zinktekort op te lossen, kun je een eetdagboek bijhouden in de app Eet Meter van het Voedingscentrum. Je voert dagelijks in wat je eet – en dat gaat sneller en makkelijker dan je denkt! – en vervolgens kun je in een overzichtje zien van welke voedingsstoffen je te weinig binnenkrijgt.

Zo zie je niet alleen of je een zinktekort hebt, maar bijvoorbeeld ook of je te weinig binnenkrijgt van allerlei andere voedingsstoffen, zoals vitamine a, calcium, ijzer en eiwitten en verschillende mineralen.

Het ontdekken van een zinktekort door middel van een bloedtest, is wel lastig. De arts kan een zinktekort wel opsporen door je bloedplasma te onderzoeken.

Kan ik een zinkoverschot hebben?

Voor een overschot aan zink hoef je niet huiverig te zijn. Dat is praktisch onmogelijk. Als je lange tijd zinksupplementen met een hoge dosis zink neemt kun je wel een tekort krijgen van koper.

Zinktekort en zwangerschap

Als je een zinktekort vermoedt terwijl je zwanger bent, is het extreem belangrijk dat je direct naar de arts gaat. Zink is namelijk essentieel voor een gezonde ontwikkeling van het kind.

Conclusie:

Zink is een superbelangrijk mineraal. Zink onderhoudt ons immuunsysteem en is nodig voor het produceren van cellen en ons DNA. Oftewel het is belangrijk voor het opbouwen van het menselijk lichaam, als je zwanger bent. We hebben het in kleine hoeveelheden nodig. Daarom komt het ook maar in kleine hoeveelheden in ons eten voor.

Een zinktekort krijg je in Nederland niet zo snel. Heb je toch een zinktekort, dan kun je dit merken aan: snel ziek worden, vermoeidheid, diarree, haarverlies en een verminderde eetlust. Zwangere vrouwen moeten extra voorzichtig zijn, want zij hebben een verhoogd risico op zinktekort.

Zinktekort los je op door voldoende peulvruchten, vlees, noten, granen en pitten te eten, of door supplementen te slikken.

Ben jij bewust bezig met je gezondheid en wil je graag wat afvallen? Dan is onze 3 Weken Afslank Challenge misschien wat voor jou.

In het programma helpen wij je met snel en gezond je streefgewicht bereiken en vasthouden. Dit doe je aan de hand van gezond eten en samen met duizenden anderen net als jij.

Benieuwd? Neem dan een kijkje bij de 3 Weken Afslank Challenge.

Deel dit artikel met je maatjes