Waarom is Kurkuma nu zo Gezond?

Deel dit artikel met je maatjes

Is kurkuma gezond?

Ja, kurkuma is gezond. Kurkuma is een specerij. Het kan toegevoegd worden aan diverse gerechten en dranken. Kurkuma bevat weinig calorieën. Het bevat in kleine hoeveelheden weinig voedingsstoffen, maar kan mogelijk gezondheidsvoordelen hebben als het in grotere hoeveelheden wordt genomen (1).

Er is echter nog niet uitgebreid onderzoek uitgevoerd naar het effect van kurkuma op de gehele bevolking. De huidige onderzoeken zijn bij kleine groepen gedaan of op dieren uitgevoerd.

De resultaten uit deze onderzoeken zijn echter positief en zijn een aanleiding om meer onderzoek uit te voeren naar het effect van het eten kurkuma.

Kurkuma is alleen ongezond voor bepaalde mensen met aandoeningen, zoals mensen met bloedstollingsstoornissen en een ijzertekort.

Gezonde mensen kunnen een relatief grote hoeveelheid kurkuma eten zonder bijwerkingen (2-6).

Samenvatting
Kurkuma is gezond. Officiële uitspraken over de gezondheidseffecten kunnen echter nog niet gedaan worden, doordat de bewijskracht van de onderzoeken nog te laag is.

Wat is kurkuma?

Misschien vraag je jezelf af wat kurkuma überhaupt is. Dan ben je niet de enige. Kurkuma is een redelijk onbekend voedingsmiddel. Om precies te zijn is kurkuma een specerij. Deze specerij heeft vele namen, zoals indiase geelwortel, turmeric en koenir.

Het wordt ook wel koenjit genoemd. Je kunt verse kurkuma kopen of kurkuma poeder.

De specerij wordt gewonnen uit de wortel van de Curcuma Longa plant. Deze plant is familie van de gemberwortel. De specerij komt oorspronkelijk uit India. Het woord kurkuma werd al in 1557 in de Nederlandse taal aangetroffen.

Desondanks is het pas sinds een aantal jaren populairder geworden onder mensen met alleen een Nederlandse afkomst. Bij mensen met een gemixte afkomst -zoals Surinaams, Indisch en Indonesisch- was kurkuma al eerder populair.

Kurkuma wordt veel gebruikt in de gemalen vorm, oftewel kurkuma poeder. Het wordt dan voornamelijk gebruikt als gele kleurstof om gerechten of andere kruiden te kleuren. Het wordt bijvoorbeeld toegevoegd aan rijst, halvarine en jam. De kleurstof e nummer 100 is ook kurkuma (7).

Kurkuma heeft een een mild pittige en bittere smaak. Hierdoor wordt het tegenwoordig ook toegevoegd aan koffie dranken en smoothies.

Daarnaast bevat kurkuma veel antioxidanten, waardoor het steeds vaker als supplement wordt gebruikt (1).

In India wordt het al eeuwenlang gebruikt als geneesmiddel in de geneeskunst Ayurveda. Ayurveda is een geneeskundig systeem als levenswijze, dat al meer dan 5000 jaar wordt beoefend. Bij deze geneeskunst worden er geen medicijnen gebruikt.

De kennis van Ayurveda is afkomstig van Veda’s. Dit zijn de oudste Indiase geschriften. Aanhangers van het Ayurveda geloven dat kurkuma een geneeskrachtige werking en heilzame werking heeft.

In deze levenswijze wordt er vanuit het holistische mensbeeld gedacht. Voeding en leefwijze zijn een belangrijk aspect van de Ayurvedische behandeling.

Volgens deze levenswijze ontstaat er een goede gezondheid door een balans van drie soorten levensenergieen, die een combinatie zijn van vijf elementen (water, aarde, vuur, lucht, ehter) (8). 

Samenvatting
Kurkuma is een specerij en komt oorspronkelijk uit India. Het heeft een gele kleur en wordt veel gebruikt om andere gerechten of kruiden te kleuren.

Welke voedingswaarden bevat kurkuma?

Hieronder lees je welke voedingswaarden een theelepel kurkuma (2 gram) bevat.

• Energie: 7 kcal
• Vet: 0,3 g
  -Waarvan verzadigd:  0 gram
• Koolhydraten: 0,7 gram
  -Waarvan suikers: 0,06 gram
• Vezels: 0,5 gram
• Eiwit: 0,2 g
• Zout: 0 g (9).

Welke voedingsstoffen zit er in kurkuma?

Hieronder lees je welke voedingsstoffen een theelepel (2 gram) kurkuma bevat.

Samenvatting
Kurkuma bevat per theelepel erg weinig voedingsstoffen. Hierbij moet er wel rekening mee worden gehouden dat de voedingsstoffen naar beneden zijn afgerond.

Een grotere hoeveelheid kurkuma bevat wel diverse voedingsstoffen, zoals kalium en calcium. Kurkuma wordt echter (bijna) altijd in erg kleine hoeveelheden wordt gegeten, waardoor dit minder relevant is.

Wat zijn de gezondheidsvoordelen van kurkuma?

Het gebruiken van kurkuma kan verschillende gezondheidsvoordelen hebben. Wel is het zo dat er nog niet veel uitgebreide wetenschappelijke onderzoeken zijn gedaan naar kurkuma.

Veel onderzoeken zijn met een kleine groep proefpersonen gedaan, met proefdieren of het zijn in vitro onderzoeken.

Een in vitro onderzoek is een onderzoek op cellen in een reageerbuis. De resultaten van deze onderzoeken zijn niet één op één over te nemen naar de gehele bevolking. De resultaten kunnen wel aanleiding zijn om verder onderzoek uit te voeren (11).

Waarom is kurkuma zo gezond?

Hieronder lees je een aantal resultaten van de onderzoeken. Per resultaat kun je ook lezen wat voor soort onderzoek er is uitgevoerd. 

Het werkt als antioxidant

Naar dit effect is er een systematische review gedaan. Dat houdt in dat er verschillende wetenschappelijke onderzoeken zijn bekeken. Op basis van deze onderzoeken is er een conclusie getrokken. Dit is betrouwbaarder, omdat er meerdere onderzoeken worden gebruikt.

Bij deze systematische review zijn er diverse onderzoeken bekeken naar de schimmelwerende, antivirale, ontstekingsremmende en antioxiderende eigenschappen van curcuminioden.

Dit waren in vitro-, dier- en mens studies. De mens studies waren wel met kleine groepen mensen.

De conclusie is dat er enig bewijs is gevonden dat kurkuma ontstekingsremmend werkt en mogelijk een krachtig antioxidant is. Dit bewijs moet nog wel verder worden onderzocht onder grote groepen mensen.

Als kurkuma inderdaad ontstekingsremmend werkt kan het mogelijk de kans op verschillende chronische ziekten verkleinen, zoals diabetes en hart- en vaatziekten (12).

Het speelt mogelijk een rol bij het voorkomen van ontstekingen

Uit een review lijkt dat kurkuma mogelijk een rol heeft bij de preventie en behandeling van verschillende pro-inflammatoire chronische ziekten. Dit zijn bijvoorbeeld ziekten zoals inflammatoire darmziekten, zoals de ziekte van Crohn.

De werkende stof curcumine in kurkuma reguleert namelijk verschillende stoffen die in verband zijn gebracht met het ontstekingsproces van pro-inflammatoire chronische ziekten (13). Naar aanleiding van deze onderzoeken moet nog beter worden onderzocht wat het effect van kurkuma is op chronische ontstekingen.

Het kan mogelijk het LDL cholesterol verlagen

In een kleinschalig onderzoek onder 120 proefpersonen werd er onderzocht wat het effect was van de inname van kurkuma op het LDL cholesterol. Het LDL cholesterol is het slechte cholesterol. Als dit te hoog is, heb je een grotere kans op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten.

Het totaal cholesterol was bij de proefpersonen na drie maanden verlaagd met 32%. Het ‘slechte cholesterol’ was met 42% verlaagd. Bij dit onderzoek werden kurkuma supplementen gebruikt. 

Om definitief een uitspraak te doen moet er meer onderzoek worden uitgevoerd of dit effect bij de hele bevolking geldt.

Er moet ook worden onderzocht of er andere factoren een rol spelen bij het resultaat naast het kurkuma supplement (14). 

Daarnaast zijn er nog meer andere onderzoeken uitgevoerd. Zo is er een onderzoek waaruit wordt gesuggereerd dat de inname van kurkuma jeuk bij mensen met chronische nierziekten kan verminderen en de inname van kurkuma knieklachten kan verminderen bij mensen met reumatoïde artritis.

Het zou bij deze doelgroep werken als natuurlijke pijnstiller. Ook lijkt bij hen kurkuma de levenskwaliteit te verbeteren.

Dit zijn kleine onderzoeken, maar een goede aanleiding om meer onderzoek te doen.

Het is belangrijk om er rekening mee te houden dat de biologische beschikbaarheid van kurkuma laag is. Dit houdt in dat de hoeveelheid van de stof die uiteindelijk in je lichaam komt veel lager is dan de hoeveelheid stof die je inneemt (15).

De biologische beschikbaarheid van kurkuma kun je bijvoorbeeld verhogen door het te combineren met peper. Dit verhoogt de biologische beschikbaarheid met 200%. Dit vergroot de gezondheidsvoordelen van kurkuma.

Daarnaast is het ook beter opneembaar als je het combineert met een voedingsmiddel met vet, omdat kurkuma vetoplosbaar is (16).

Samenvatting
Kurkuma lijkt diverse gezondheidsvoordelen te hebben. De gezondheidsvoordelen komen vooral door de werkende stof curcumine. Zo lijkt het een rol te spelen bij het voorkomen van ontstekingen en een antioxidante werking te hebben. 

Is kurkuma goed voor afvallen?

Kurkuma kan mogelijk helpen met afvallen. Er zijn namelijk verschillende onderzoeken met resultaten die een positief effect hebben op afvallen. Zo kan het nemen van kurkuma mogelijk zorgen voor een stabielere bloedsuiker.

In dit artikel lees je meer over of kurkuma goed is voor afvallen.

Hoeveel kurkuma mag je per dag?

Een vraag die je wellicht hebt is hoeveel kurkuma is gezond? Kurkuma wordt in kleine hoeveelheden gebruikt. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft een richtlijn van maximaal 0 tot 3 mg kurkuma per kg lichaamsgewicht opgesteld.

Dit zou voor de gemiddelde persoon een aanvaardbare dagelijkse dosis zijn (6).

Als je 60 kg weegt mag je dus maximaal 180 mg kurkuma per dag, want 60 keer 3 mg is 180 mg. Dit staat gelijk aan 60 theelepels kurkuma. Dit is een grote hoeveelheid van kurkuma, die je waarschijnlijk alleen binnenkrijgt als je kurkuma capsules gebruikt.

Samenvatting
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft vastgesteld dat een maximum inname van 3 mg kurkuma per dag veilig is.

Wanneer kan je het beste kurkuma nemen?

Er is niet per se een speciaal moment wanneer je het best kurkuma kunt nemen. Neem het vooral wanneer je het lekker vindt. Je kunt het bijvoorbeeld in de ochtend of in de avond in je thee nemen.

Of verwerk het in een gerecht dat je tijdens de lunch of het avondeten gaat eten.

Is kurkuma gevaarlijk?

Voor de meeste mensen is kurkuma niet gevaarlijk als je niet meer neemt dan de aanvaardbare dagelijkse dosis. Er zijn echter een aantal mensen waarvoor het nemen van (te veel) kurkuma ongezond kan zijn. Hieronder lees je meer over een aantal van deze mensen.

Mensen met een ijzertekort

Mogelijk kan kurkuma een negatief effect hebben op de opname van ijzer (3). Veel mensen denken dat vegetariërs en veganisten een grote kans hebben op het ontwikkelen van een ijzertekort.

Over het algemeen hebben juist mensen die vlees eten vaker een ijzertekort.

Mensen die gevoelig zijn voor een ijzertekort zijn onder andere vrouwen die ernstig menstrueren, mensen met ontstekingen in de dunne darm -zoals bij de ziekte van Crohn of coeliakie- en zwangere vrouwen (17). 

Mensen met diabetes type II

Mogelijk kan het nemen van kurkuma ervoor zorgen dat de bloedsuiker te laag wordt. Dit is erg gevaarlijk voor mensen met diabetes type II (18).

Mensen met bloedingsstoornissen

Kurkuma kan mogelijk ervoor zorgen dat de bloedstolling wordt vertraagt. Dit kan bloedingsstoornissen verergeren (2).

Zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven

Op dit moment is nog niet vastgesteld dat kurkuma veilig is voor zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven. Daarom wordt het uit voorzorg afgeraden om kurkuma te gebruiken als je zwanger bent en/of borstvoeding geeft.

Daarnaast moeten ook mensen met een galblaasaandoeningen en nierstenen het gebruik van kurkuma vermijden (3).

Samenvatting
Voor de meeste mensen is kurkuma gezond. Een aantal mensen kunnen beter kurkuma vermijden, zoals zwangere vrouwen, mensen met bloedingsstoornissen en mensen met een ijzertekort. 

Hoe gebruik je kurkuma?

Kurkuma kan op verschillende manieren worden gebruikt. Zoals eerder benoemd wordt het veel gebruikt om gerechten of andere kruiden te kleuren. Het wordt bijvoorbeeld gebruikt in kerriepoeder, bij gele kipgerechten en om rijst geel te maken. 

Daarnaast wordt kurkuma veel in thee gebruikt. Kurkuma thee is gezond als je niet teveel suiker eraan toevoegt. In zwarte thee is kurkuma bijvoorbeeld lekker. Als extra toevoeging kun je een beetje keel toevoegen.

Je kunt ook kurkuma thee zelf maken. Dit wordt ook wel een ‘golden latte’ genoemd. Je combineert hierbij kurkuma met een scheutje (plantaardige) melk en zwarte peper. Kurkuma is ook lekker om toe te voegen aan gemberthee. 

Daarnaast kan je het toevoegen aan diverse gerechten. Hieronder lees je een aantal gerechten waar je kurkuma aan kunt toevoegen.

• Gerechten zoals mihoen, bami en noedels
• Curry’s
• Kipgerecht
• Linzensoepen
• Hummus
• Rijst, zoals kokosrijst 
• Dahl (gerecht uit de Indiase keuken op basis van peulvruchten)
• Ovenschotels
• Ontbijt
  Voeg kurkuma bijvoorbeeld toe aan een paar eetlepels havermout.

Samenvatting
Kurkuma kan op veel diverse manieren worden gebruikt. Zo kan het in diverse dranken en gerechten worden verwerkt. Het wordt ook vaak alleen als kleurstof gebruikt.

Conclusie

Kurkuma kan veilig worden gebruikt en past in een gezond voedingspatroon. Of het daadwerkelijk gezondheidseffecten heeft moet nog goed worden onderzocht. Op basis van de huidige onderzoeken lijkt dit wel het geval.

Doordat de huidige onderzoeken slechts op kleine groepen mensen, op dieren of in vitro is uitgevoerd kunnen er nog geen uitspraken worden gedaan over het effect op alle mensen.

Ook kunnen andere factoren een rol spelen bij de resultaten die uit de huidige onderzoeken komen.

Grondig onderzoek uitvoeren duurt lang, waardoor het nog even kan duren voordat alle beweerde gezondheidseffecten wetenschappelijk bewezen worden.

Kurkuma kan echter net als andere specerijen onderdeel zijn van een gezond voedingspatroon. Naast dat het smaak toevoegt aan dranken en gerechten kan het ook worden gebruikt als kleurstof.

Hierdoor kun je jouw gerecht een heel ander uiterlijk geven.

Pas wel op met kurkuma. Door de felgele kleur zijn vlekken door kurkuma lastig uit je kleding te wassen.

Wil je nog meer leren over gezonde voedingsmiddelen? Wil je ook graag afvallen? Dan is onze 3 Weken Afslank Challenge misschien iets voor jou. In 3 weken tijd leer je hoe je met gezonde voeding kunt afvallen.

Tijdens deze Challenge krijg je bovendien toegang tot onze besloten, actieve Facebookgroep. In de groep kun je met andere deelnemers je ervaringen uitwisselen en van elkaar leren.

Deel dit artikel met je maatjes