Is rode kool gezond of juist gevaarlijk?

Deel dit artikel met je maatjes

De kleur van de liefde?

Rode kool behoort tot de familie van kruisbloemige planten en is een zogenaamde sluitkool. Dit zijn kolen met een gesloten krop. De paarskleurige groente is (net als bloemkool en broccoli) een veredeling van de koolsoort Brassica oleracea. Deze wilde vorm groeit langs de kusten van Noordoost-Spanje, West-Frankrijk en Zuid-Engeland. 

Qua smaak lijkt rode kool op groene kool. Rode kool heeft van nature een dieppaarse tot bijna blauwe kleur. De kleur kan – afhankelijk van de oogsttijd en de soort – variëren. Rode kool wordt ook wel paarse of blauwe kool genoemd. 

De paarse kleur is ook meteen een reden dat rode kool zo gezond is. Daar komen we later op terug. Wist je dat de kool door het te koken met een appel, wat citroensap of een beetje azijn, pas echt die typische, rode kleur krijgt?

De rode kool heeft een reputatie als wintergroente, maar in Nederland komt-ie heel het jaar van eigen bodem. Deze gezonde koolgroente kan dan ook meer dan alleen shinen in stamppot. Je kunt de veelzijdige groente ook rauw eten in bijvoorbeeld een frisse rode kool salade. Deze paarsblauwe topper kan zelfs helpen als je wilt afvallen. Hierover straks meer.

Samenvatting
Rode kolen behoren tot de kruisbloemige planten en vallen onder de sluitkolen. De kleur varieert afhankelijk van soort en oogsttijd en is (rauw) meer blauw/paars dan rood.

Zo gezond is rode kool

Er zijn meer dan vierhonderd koolsoorten bekend. Over het algemeen zijn kolen gezond, omdat ze vezels bevatten en rijk zijn aan vitamine (vooral A, C en K) en mineralen. Rode kool heeft door zijn kleur extra pluspunten. 

Deze kleur komt namelijk door de zogenaamde anthocyanen (natuurlijke kleurstoffen). Dit zijn sterke antioxidanten – stoffen die schadelijke deeltjes die je cellen kunnen aantasten onschadelijk maken – die de paarse groente die karakteristieke kleur geven.

Deze stof kan helpen om de hersenen gezond te houden. Je leest er meer over in ons artikel waarom blauwe bessen gezond zijn.

Samenvatting
Alle koolsoorten zijn een rijke bron van vitaminen en mineralen. De rode variant bezit (door de opvallende kleur) een stof die veel positieve effecten op je lichaam kan hebben.

Gezondheidsvoordelen rode kool

Doordat het veel vitamine, mineralen en krachtige antioxidanten bevat, kunnen we zeker stellen dat rode kool gezond is. Maar waar is het precies goed voor? Er zijn nogal wat positieve effecten bekend. Hier volgt een beknopt overzicht. 

Voor een sterke weerstand

Rode kolen bevatten, vooral rauw, veel vitamine C. Wist je dat deze krachtpatser (met 60 mg per 100 gram) zelfs meer bevat dan een sinaasappel (een middelgrote sinaasappel van 130 gram bevat 70 mg). Toch is (natuurlijk) ook sinaasappel gezond. Vitamine C draagt bij aan een goede weerstand, maar is ook belangrijk voor de vorming van bindweefsel, dat onder meer onze organen beschermt.

Samenvatting
In rode kolen (zeker rauw) zit ontzettend veel vitamine C. Vitamine C draagt bij aan een goede weerstand, maar speelt ook een rol bij de vorming van bindweefsel.

Rode kool bij diabetes

Rode kool past bij een gezonde voeding, ook als je diabetes hebt. Sterker nog, het zou zelfs kunnen bijdragen aan het voorkomen van diabetes type 2. Het bevat namelijk weinig calorieën, waardoor het makkelijker is om op gezond gewicht te blijven of te komen. Ernstig overgewicht kan een chronische ontsteking veroorzaken die leidt tot diabetes type 2 (suikerziekte) [1].

Ook zouden de bioactieve componenten (stoffen die een gezondheidsbevorderend effect hebben, zonder dat er tot nu toe een behoefte voor is vastgesteld) in rode kool mogelijk helpen om chronische ontstekingen, die tot diabetes type 2 kunnen leiden, te voorkomen[2]. 

Samenvatting
Het is bekend dat ernstig overgewicht (door het ontstaan van chronische ontstekingen) het ontstaan van diabetes type 2 in de hand kan werken. Rode kool kan helpen om deze ontstekingen te voorkomen.

Rode kool voor je darmen

Rode kool kan een goede darmwerking bevorderen en bijdragen aan gezonde darmen. In de eerste plaats natuurlijk door de aanwezige vezels. Een groot deel (zo’n zeventig procent) van de vezels uit paarsblauwe kool zijn zogenaamde onoplosbare vezels. 

Deze kunnen zorgen voor een soepele stoelgang en helpen om verstopping te voorkomen, mits je ook voldoende vocht binnenkrijgt. De rest van de vezels zijn oplosbaar. Dat wil zeggen dat ze afgebroken kunnen worden.

Op die manier dienen oplosbare vezels als voeding voor je darmbacteriën. Deze bacteriën zetten oplosbare vezels op in kortketenvetzuren, ook wel SCFA’s (van Short-Chain Fatty Acids) genoemd. 

Deze korteketenvetzuren – voorbeelden zijn acetaat of butyraat (aka boterzuur) – hebben ontstekingsremmende eigenschappen [3]. Zo kunnen ze bijdragen aan een afname in ontstekingen in de darm en helpen bij andere darmproblemen, zoals het prikkelbaredarmsyndroom. Mensen met het prikkelbaredarmsyndroom (PDS) hebben vaak klachten als buikpijn, winderigheid en problemen met de stoelgang.

Gefermenteerd (ook wel ‘onder beleid verrot’ genoemd) kan rode kool zelfs bijdragen aan meer goede bacteriën in je darmen. 

Samenvatting
Rode kolen kunnen bijdragen aan gezonde darmen. Dit komt onder andere door de oplosbare vezels die het bevat. Deze worden door je darmbacteriën omgezet in korteketenvetzuren (SCFA’s) en kunnen als zodanig helpen bij darmproblemen.

Ontstekingsremmende eigenschappen

De SCFA’s die in je darmen ontstaan, kunnen ook ergens anders in je lichaam effect hebben. Zo lijkt het erop dat bepaalde darmbacteriën indirect kunnen bijdragen aan de verbetering van jeukklachten, bijvoorbeeld door psoriasis vulgaris (een huidaandoening die vaak gepaard gaat met rode plekken met schilfers, en soms zelfs gewrichtsklachten) [3]. 

Als je zwanger bent, heb je vast al eens gehoord dat koolbladeren kunnen helpen bij pijnlijke, gezwollen of ontstoken borsten na de bevalling en tijdens de borstvoeding. Maar dat is niet alles. In een studie kwam naar voren dat volwassenen met klachten door artrose (een reumatische aandoening waarbij de kwaliteit van het kraakbeen minder wordt) gebaat kunnen zijn bij het dagelijks wikkelen met koolbladeren [4].

De ontstekingsremmende werking van rode kool komt waarschijnlijk door de sulforafaan, een organische verbinding die zwavelatomen bevat. Door rode kool te snijden of door erop te kauwen, wordt deze bijzondere zwavelverbinding als het ware geactiveerd. Rauwe, gesneden rode kool bevat het meeste sulforafaan. Ook de eerdergenoemde anthocyaninen zouden ontstekingen tegen kunnen gaan. 

Samenvatting
De ontstekingsremmende werking van rode kolen kan helpen bij huidklachten en reumatische klachten. Dit kan van binnenuit door het te eten, maar ook wikkels met koolbladeren worden plaatselijk ingezet.

Voor sterke botten

Rode kool is rijk aan vitamine K: het valt met 38,2 µg (51% van de referentie-inname) per 100 gram dan ook onder de vitamine K rijke voedingsmiddelen.Vitamine K draagt bij aan stevige botten en kan beschermen tegen botverlies bij vrouwen na de overgang (menopauze) [5]. Daarnaast bevat rode kool calcium, magnesium en fosfor: mineralen die ook bijdragen aan sterke botten.Een ijzersterk team voor sterkere botten dus.

Samenvatting
Rode kool bevat veel vitamine K en calcium, magnesium en fosfor. Op deze manier draagt het bij aan het behoud van gezonde botten.

Mogelijk zelfs kankerremmend

Rode kool bevat glucosinolaten. Dit zijn natuurlijke gifstoffen die van nature in koolsoorten voorkomen. Ze beschermen je lichaam tegen kankerverwekkende stoffen [6]. 

Daarnaast bevat rode kool (net als andere groenten uit de kruisbloemenfamilie) dus sulforafaan. Volgens onderzoekers is het juist dit stofje dat rode kool en z’n ‘family members’ zo uniek maakt. Rode kool en andere koolsoorten worden als geen andere groente in verband gebracht met een verminderd risico op longkanker, borstkanker en darmkanker [7]. 

Er is meer onderzoek nodig om uit te zoeken hoe het precies zit, maar de potentie van kool is in ieder geval opvallend. En het stofje sulforafaan kan zelfs nog meer. 

Samenvatting
Rode kool bevat glucosinolaten en sulforafaan. De laatste stof is uniek voor de kruisbloemenfamilie en wordt in verband gebracht met een verminderd risico op bepaalde vormen van kanker.

Goed voor je hart

Sulforafaan kan mogelijk je hart beschermen [8]. Dit komt doordat sulforafaan bepaalde eiwitten die betrokken zijn bij de ontwikkeling van vaatwandontsteking afremt [2]. Een vaatwandontsteking maakt de bloedvaten nauwer, waardoor de bloedtoevoer naar weefsels en organen kan worden belemmerd.

Zoals eerder gezegd bevat rode kool anthocyaninen. Deze flavonoïden (plantaardige stoffen) geven rode kool zijn karakteristieke kleur, maar vallen niet alleen daardoor op. In een studie onder bijna tweeduizend vrouwen werd er een verband gevonden tussen een hogere inname van anthocyaninen en een lagere bloeddruk en een betere elasticiteit van de bloedvaten [9]. 

Een analyse van 41 studies liet bovendien aanwijzingen zien dat anthocyaninen kunnen helpen om het slechte cholesterol (LDL-cholesterol) in je bloed te verminderen [10]. Een te hoog LDL-cholesterol wordt in verband gebracht met een groter risico op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten.

Een grotere studie onder (meer dan negentigduizend) jonge vrouwen en vrouwen van middelbare leeftijd, liet een link zien tussen een hogere anthocyanine-inname en een kleiner risico op een hartinfarct [11].

Samenvatting
Rode kool kan de gezondheid van je hart ondersteunen. Dit komt vermoedelijk door de aanwezige sulforafaan en anthocyaninen.

Rode kool goed voor afvallen?

Rode kool bevat weinig calorieën en is tegelijkertijd heel voedzaam. Het is een goede bron van vezels. Vezels zorgen ervoor dat je lang vol zit en bevorderen een goede darmwerking. Rode kool en afvallen gaan dus prima hand in hand. 

Samenvatting
Rode kolen zijn gezond en kan helpen als je een paar kilo kwijt wil. Dit komt doordat de vezels een gezonde spijsvertering ondersteunen en voor een vol gevoel zorgen.

Is rode kool giftig?

Misschien heb je ergens ooit gelezen dat rode kool giftig is. Daarin kunnen we je meteen geruststellen: dan is het namelijk niet. Wel is het zo dat voor je harige vrienden (met name honden en konijnen) rode kool gevaarlijk kan zijn. 

Rauwe rode kool kan voor gasvorming zorgen. Dit kan bij eerdergenoemde ‘viervoeters’ tot diarree en uitdroging leiden. Houd Boris of Snuffel dus ver bij je gezonde maaltijd met rauwe rode kool vandaan!

Rode kolen vallen onder de zogenaamde FODMAP-rijke producten. Dit wil zeggen dat ze bij mensen die er gevoelig voor zijn, kunnen zorgen voor darmklachten. Benieuwd wat FODMAP precies inhoudt? Je leest er meer over in ons artikel over het FODMAP-dieet.

In grote hoeveelheden kunnen de eerdergenoemde glucosinolaten in paarse kool de werking van de schildklier negatief beïnvloeden. Normaal gebruik van koolsoorten is echter helemaal oké [6]. 

Door de hoge hoeveelheid vitamine K, dienen mensen die antistollingsmiddelen nemen, op te passen met rode kool. Een teveel aan vitamine K kan de kans op stolselvorming verhogen en een tekort verhoogt mogelijk de kans op bloedingen [12].

Samenvatting
Rode kool is voor mensen niet giftig. Wel kan rode kool, als je er gevoelig voor bent, leiden tot darmklachten (een opgeblazen gevoel en winderigheid). Ook mensen die antistollingsmiddelen nemen, dienen (door de hoge hoeveelheid vitamine K) voorzichtig te zijn met deze paarse groente.

Hoe kun je rode kool het beste eten?

Er voelen maar weinig dingen zo oer-Hollands als een groot bord verse rode kool met appeltjes of kruidnagel. Het liefst met druipende gehaktbal en dito aardappels (hello jus!). Hoe lekker ook, er zijn gezondere manieren om deze veelzijdige groente te eten. Dat heeft niet per se wat met het appeltje of de kruidnagel te maken. Hier ontdek je hoe gezond appels zijn en dat kruidnagel gezond is. 

Wel gaan door het koken van rode kool (naast smaak en textuur) veel vitamines verloren. Je kunt de paarse groente het beste rauw eten of kort stomen. Sommigen zweren bij het eten van rode kool kiemen. Dit zijn jonge plantjes die net uit hun zaadje komen. Kiemgroenten bevatten veel voedingsstoffen. Ook het eten van rode kool kiemen is dus gezond.

Samenvatting
Door het koken van rode kool gaan vitamines, smaak en structuur verloren. Je kunt deze kool het beste rauw of kort verhit eten.

Is rode kool uit een potje gezond? 

Lekker makkelijk: rode kool uit potje of blik. Maar is dat ook wel gezond? Ja en nee. Van sommige merken passen de potjes en blikjes binnen de Schijf van Vijf. Maar, van sommige dus niet. Veel merken voegen behoorlijk wat suiker of zout toe aan dit product. Hierdoor is het minder gezond.

Bovendien bevat rode kool uit potje of blik vaak meer calorieën. Ook bevat het minder kalium, magnesium en vitamine C, en zelfs geen vitamine A [13]. Dit komt doordat bepaalde conserveringsmethoden bijdragen aan het afbreken van voedingsstoffen. Vooral bij vitamines die hier gevoelig voor zijn, zoals vitamine A. 

En juist die vitamine A vinden wij persoonlijk erg fijn. Vitamine A draagt namelijk bij aan gezonde ogen, maar wist je dat-ie ook kan helpen om huidveroudering tegen te gaan? Shine on!

Samenvatting
Rode kool uit pot is gezond als er geen zout en suiker is toegevoegd. Wel bevat verse kool meer vitaminen en mineralen.

En uit de diepvries? 

Groente uit de diepvries zijn net zo gezond als de verse variant. En soms zelfs gezonder, omdat diepvriesgroente direct wordt ingevroren, waardoor de groente niet wordt blootgesteld aan oxidatie (een scheikundig proces waarbij voedingsstoffen verloren kunnen gaan).

Op de vraag of rode kool uit de diepvries gezond is, kunnen we dan ook volmondig ja roepen. Alhoewel, dat volmondige is misschien iets te enthousiast. In onze zoektocht kwamen we namelijk ook rode kool met appels uit de diepvries tegen waar best veel suiker aan was toegevoegd. 

Wil je dat je rode kool echt gezond is? Check dan altijd even de etiketten en kies de meest pure variant. 

Samenvatting
Rode kool uit de diepvries is gezond. Ook hier zijn er fabrikanten die suiker en/of zout toevoegen. Check dus wel altijd even het etiket.

Rode kool gezond, conclusie

Een duidelijke conclusie is dat rode kool inderdaad heel gezond is. Omdat het weinig calorieën bevat, maar wel rijk aan voedingsstoffen is, is deze paarse krachtpatser ook prima geschikt als je af wilt vallen.

Om optimaal van de gezondheidsvoordelen te profiteren kun je het beste verse of diepvries rode kool nemen. Kook de paarse groente niet te lang, om vitaminen, smaak en structuur te behouden. 

Hoe gezond rode kool ook is, alleen met deze topper kom je er niet. Voldoende variatie is belangrijk. En ook al heeft deze kool dankzij z’n paarse kleur veel voordelen, dat hebben andere kleuren zeker ook. 
Heb jij zin om (nu echt) aan de slag te gaan met een gezonde levensstijl? Eentje waarbij je moeiteloos 3 tot 5 kilo afvalt in 3 weken en de juiste ondersteuning krijgt? Meld je dan nu aan voor onze unieke 3 Weken Afslank Challenge en ervaar het verschil!

Deel dit artikel met je maatjes